Here are the first couple of paragraphs of the text entitled Turtle Moccasin Boy, which was written down by Ella Deloria. I have attempted to re-transcribe the story into eight of the major orthographies of the Lakota language. Note that for the Buechel and Riggs systems I have not used ‹on›/‹oƞ›, instead writing it ‹un›/‹uƞ›.

As some of the accented letters are not independently encoded by Unicode, the accents may not appear in the positions they should.

Riggs 1852

Hećeś hokśila wan kunśitku kićilaḣći ti śke. Yunkan anpetu wan el kunśitku kin ćanḳin iyaya ćanke hokśila kin iśnala tiyata yanke ćin ićunhan hitunkala wan taku yaḳoġa-han ća naḣun keye. Ḳeyaś he winuḣćala kin woyute mahel yuha kin hokśila kin hehanhunniyan slolye śni keye. Ho, tka wana le naḣun kin un wole yunkan wasna wan lila waśte kunśitku kin gnaka ća he e ća hitunkala kin yuta-han keye.

Anpetu ataya winuḣćala kin el yanke śni ćanke hokśila kin hitunkala wan wote ć̣un el ayuhel kuwa keye. Hitunkala kin yaḣtakin kta kokipa keye. Wana unnihan ataya tebye seće ć̣un hehanl hokśila ḳun tankal inapin na: “Unći, he ku wo. Hitunkala wan leći wasna kin tebnićiyin kte lo,” eya—pan keye. Yunkan: “Hinyanka, takoźa, tokśa waku kte. Kohan anapta kuwa, tokśa nazunspe kin le un wakaḣuḣuġin kte,” eya keye.

Boas & Swanton 1910/Deloria 1932

Hécʻeś hokśíla wą kʻų́śitku kicʻílaḣci tʻí śkʻéʼ. Yųkʻą́ ąpétu wą él kʻų́śitku kį cʻąkʼį́ iyáya cʻąké hokśíla kį iśnála tʻiyáta yąké cį icʻų́hą hitʻų́kala wą táku yakʼóġa-hą cʻa naḣʼų́ kéyeʼ. Kʼéyaś hé winúḣcala kį wóyute mahél yuhá kį hokśíla kį hehą́hųniyą slolyé śni kéyeʼ. Ho, tkʻá waná lé naḣʼų́ kį ų́ wóle yųkʻą́ wasná wą líla waśté kʻų́śitku kį gnáka cʻa hé é cʻa hitʻų́kala kį yúta-hą kéyeʼ.

Ąpétu átaya winúḣcala kį él yąké śni cʻąké hokśíla kį hitʻų́kala wą wóte cʼų él ayúhel kʻuwá kéyeʼ. Hitʻų́kala kį yaḣtákį kta kʻokípʻa kéyeʼ. Waná ų́nihą́ átaya tʻebyé séce cʼų hehą́l hokśíla kʼų tʻąkál inápʻį na: “Ųcí, hé kú wo. Hitʻų́kala wą lécʻi wasná kį tʻebnícʻiyį kte ló,” eyá—pą́ kéyeʼ. Yųkʻą́: “Hį́yąká, tʻakóźa, tókśa wakú kte. Kʻohą́ anápta kʻuwá, tókśa nazų́spe kį lé ų wakáḣuḣuġį kte,” eyá kéye’.

Buechel 1939

Hécʻeś hokśíla waⁿ kʻúⁿśitku kicʻílaḣci tʻí śkʻéʼ. Yuⁿkʻáⁿ aⁿpétu waⁿ él kʻúⁿśitku kiⁿ cʻaⁿkʼíⁿ iyáya cʻaⁿké hokśíla kiⁿ iśnála tʻiyáta yaⁿké ciⁿ icʻúⁿhaⁿ hitʻúⁿkala waⁿ táku yakʼóġa-haⁿ cʻa naḣʼúⁿ kéyeʼ. Kʼéyaś hé winúḣcala kiⁿ wóyute mahél yuhá kiⁿ hokśíla kiⁿ heháⁿhuⁿniyaⁿ slolyé śni kéyeʼ. Ho, tkʻá waná lé naḣʼúⁿ kiⁿ úⁿ wóle yuⁿkʻáⁿ wasná waⁿ líla waśté kʻúⁿśitku kiⁿ gnáka cʻa hé é cʻa hitʻúⁿkala kiⁿ yúta-haⁿ kéyeʼ.

Aⁿpétu átaya winúḣcala kiⁿ él yaⁿké śni cʻaⁿké hokśíla kiⁿ hitʻúⁿkala waⁿ wóte cʼuⁿ él ayúhel kʻuwá kéyeʼ. Hitʻúⁿkala kiⁿ yaḣtákiⁿ kta kʻokípʻa kéyeʼ. Waná úⁿniháⁿ átaya tʻebyé séce cʼuⁿ heháⁿl hokśíla kʼuⁿ tʻaⁿkál inápʻiⁿ na: “Uⁿcí, hé kú wo. Hitʻúⁿkala waⁿ lécʻi wasná kiⁿ tʻebnícʻiyiⁿ kte ló,” eyá—páⁿ kéyeʼ. Yuⁿkʻáⁿ: “Híⁿyaⁿká, tʻakója, tókśa wakú kte. Kʻoháⁿ anápta kʻuwá, tókśa nazúⁿspe kiⁿ lé uⁿ wakáḣuḣuġiⁿ kte,” eyá kéye’.

Riggs (Traditional Usage)

Heceś hokśila wan kunśitku kicilarci ti śke. Yunkan anpetu wan el kunśitku kin cank’in iyaya canke hokśila kin iśnala tiyata yanke cin icunhan hitunkala wan taku yak’oġa-han ca narun keye. k’eyaś he winurcala kin woyute mahel yuha kin hokśila kin hehanhunniyan slolye śni keye. Ho, tka wana le narun kin un wole yunkan wasna wan lila waśte kunśitku kin gnaka ca he e ca hitunkala kin yuta-han keye.

Anpetu ataya winurcala kin el yanke śni canke hokśila kin hitunkala wan wote c’un el ayuhel kuwa keye. Hitunkala kin yartakin kta kokipa keye. Wana unnihan ataya tebye sece c’un hehanl hokśila k’un tankal inapin na: “Unci, he ku wo. Hitunkala wan leci wasna kin tebniciyin kte lo,” eya—pan keye. Yunkan: “Hinyanka, takoźa, tokśa waku kte. Kohan anapta kuwa, tokśa nazunspe kin le un wakaruruġin kte,” eya keye.

Rood & Taylor (Colorado U.) 1970

Héčheš hokšíla wą khų́šitku kičhílaȟči thí škhéʔ. Yųkhą́ ąpétu wą él khų́šitku kį čhąkˀį́ iyáya čhąké hokšíla kį išnála thiyáta yąké čį ičhų́hą hithų́kala wą táku yakˀóǧa-hą čha naȟˀų́ kéyeʔ. Kˀéyaš hé winúȟčala kį wóyute mahél yuhá kį hokšíla kį hehą́hųniyą slolyé šni kéyeʔ. Ho, tkhá waná lé naȟˀų́ kį ų́ wóle yųkhą́ wasná wą líla wašté khų́šitku kį gnáka čha hé é čha hithų́kala kį yúta-hą kéyeʔ.

Ąpétu átaya winúȟčala kį él yąké šni čhąké hokšíla kį hithų́kala wą wóte čˀų él ayúhel khuwá kéyeʔ. Hithų́kala kį yaȟtákį kta khokípha kéyeʔ. Waná ų́nihą́ átaya thebyé séče čˀų hehą́l hokšíla kˀų thąkál ináphį na: “Ųčí, hé kú wo. Hithų́kala wą léčhi wasná kį thebníčhiyį kte ló,” eyá—pą́ kéyeʔ. Yųkhą́ƞ: “Hį́yąká, thakóža, tókša wakú kte. Khohą́ anápta khuwá, tókša nazų́spe kįƞ lé ųƞ wakáȟuȟuǧį kte,” eyá kéyeʔ.

Whitehat 1973*

Heċeṡ hokṡila waƞ k̇uƞṡitk̄u k̄iċilaḣc̄i ti ṡke’. Yuƞk̇aƞ aƞp̄et̄u waƞ el k̇uƞṡitk̄u k̄iƞ ċaƞk’iƞ iyaya ċaƞk̄e hokṡila k̄iƞ iṡnala tiyat̄a yaƞk̄e c̄iƞ iċuƞhaƞ hiṫuƞk̄ala waƞ t̄ak̄u yak’oġa-haƞ ċa naḣ’uƞ k̄eye’. K’eyaṡ he winuḣc̄ala k̄iƞ woyut̄e mahel yuha k̄iƞ hokṡila k̄iƞ hehaƞhuƞniyaƞ slolye ṡni k̄eye’. Ho, tk̇a wana le naḣ’uƞ k̄iƞ uƞ wole yuƞk̇aƞ wasna waƞ lila waṡt̄e k̇uƞṡitk̄u k̄iƞ gnak̄a ċa he e ċa hiṫuƞk̄ala k̄iƞ yut̄a-haƞ k̄eye’.

Aƞp̄et̄u at̄aya winuḣc̄ala k̄iƞ el yaƞk̄e ṡni ċaƞk̄e hokṡila k̄iƞ hiṫuƞk̄ala waƞ wot̄e c’uƞ el ayuhel kuwa k̄eye’. Hiṫuƞk̄ala k̄iƞ yaḣt̄ak̄iƞ kt̄a k̇ok̄iṗa k̄eye’. Wana uƞnihaƞ at̄aya tebye sec̄e c’uƞ hehaƞl hokṡila k’uƞ ṫaƞk̄al inaṗiƞ na: “Uƞc̄i, he k̄u wo. Hiṫuƞk̄ala waƞ leċi wasna k̄iƞ tebniċiyiƞ kt̄e lo,” eya—p̄aƞ k̄eye’. Yuƞk̇aƞ: “Hiƞyaƞk̄a, ṫak̄oja, t̄okṡa wak̄u kt̄e. K̇ohaƞ anapt̄a kuwa, t̄okṡa nazuƞsp̄e k̄iƞ le uƞ wak̄aḣuḣuġiƞ kt̄e,” eya k̄eye’.

Ullrich 1992

Héčheš hokšíla waŋ kȟúŋšitku kičhílaȟči thí škhé’. Yuŋkȟáŋ aŋpétu waŋ él kȟúŋšitku kiŋ čhaŋk’íŋ iyáya čhaŋké hokšíla kiŋ išnála thiyáta yaŋké čiŋ ičhúŋhaŋ hitȟúŋkala waŋ táku yak’óǧa-haŋ čha naȟ’úŋ kéye’. K’éyaš hé winúȟčala kiŋ wóyute mahél yuhá kiŋ hokšíla kiŋ heháŋhuŋniyaŋ slolyé šni kéye’. Ho, tkȟá waná lé naȟ’úŋ kiŋ úŋ wóle yuŋkȟáŋ wasná waŋ líla wašté kȟúŋšitku kiŋ gnáka čha hé é čha hitȟúŋkala kiŋ yúta-haŋ kéye’.

Aŋpétu átaya winúȟčala kiŋ él yaŋké šni čhaŋké hokšíla kiŋ hitȟúŋkala waŋ wóte č’uŋ él ayúhel khuwá kéye’. Hitȟúŋkala kiŋ yaȟtákiŋ kta kȟokípȟa kéye’. Waná úŋniháŋ átaya thebyé séče č’uŋ heháŋl hokšíla k’uŋ tȟaŋkál inápȟiŋ na: “Uŋčí, hé kú wo. Hitȟúŋkala waŋ léčhi wasná kiŋ thebníčhiyiŋ kte ló,” eyá—páŋ kéye’. Yuƞkȟáŋ: “Híŋyaŋká, tȟakóža, tókša wakú kte. Kȟoháŋ anápta khuwá, tókša nazúŋspe kiŋ lé uŋ wakáȟuȟuǧiŋ kte,” eyá kéye’.

Violet Catches (Txakini)

Hechesh hokshila wan kxunshitku kichilaxci thi shkhe'. Yunkxan anpetu wan el kxunshitku kin chank'in iyaya chanke hokshila kin ishnala thiyata yanke cin ichunhan hitxunkala wan taku yak'ogxa-han cha nax'un keye'. K'eyash he winuxcala kin woyute mahel yuha kin hokshila kin hehanhunniyan slolye shni keye'. Ho, tkxa wana le nax'un kin un wole yunkxan wasna wan lila washte kxunshitku kin gnaka cha he e cha hitxunkala kin yuta-han keye'.

Anpetu ataya winuxcala kin el yanke shni chanke hokshila kin hitxunkala wan wote c'un el ayuhel khuwa keye'. Hitxunkala kin yaxtakin kta kxokipxa keye'. Wana unnihan ataya thebye sece c'un hehanl hokshila k'un txankal inapxin na: “Unci, he ku wo. Hitxunkala wan lechi wasna kin thebnichiyin kte lo,” eya—pan keye'. Yunkxan: “Hinyanka, txakozha, toksha waku kte. Kxohan anapta khuwa, toksha nazunspe kin le un wakaxuxugxiƞ kte,” eya keye'.

Last Update: February 23, 2008